Γιατί δεν με άφησε να περάσω; Γιατί δεν σταμάτησε; Γιατί μου φώναζε; Είχα τελικά προτεραιότητα;
Η προτεραιότητα στην θάλασσα είναι κάτι το οποίο οφείλουμε όλοι να γνωρίζουμε και να ενημερωνόμαστε σχετικά αλλά και να την τηρούμε ώστε να έχουμε την δυνατότητα να προστατεύουμε τον εαυτό μας αλλά και να μπορούμε να βγούμε από δύσκολες καταστάσεις πολυκοσμίας μέσα στο νερό με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ασφάλεια.
Πρέπει να αναφέρουμε πως στο παρόν άρθρο θα γίνει αναφορά στις προτεραιότητες που ισχύουν στην θάλασσα σε ευρύτερο πλαίσιο σύμφωνα με τον ΔΚΑΣ ( Διεθνής Κανονισμός Αποφυγής Συγκρούσεων) και όχι σε μεμονωμένες περιπτώσεις, όπως για παράδειγμα σε τυχόν αγώνες (π.χ. PWA, No rules).
Αρχικά, καλό θα ήταν να αναφέρουμε μερικούς ορισμούς για την καλύτερη κατανόηση του άρθρου:
Μηχανοκίνητο σκάφος: Θεωρείται κάθε σκάφος που προωθείται με μηχανή.
Ιστιοπλοϊκό σκάφος: Θεωρείται κάθε σκάφος που κινείται μόνο με τα πανιά.
“Αν ένα σκάφος κινείται συγχρόνως με μηχανή και πανιά τότε θεωρείται μηχανοκίνητο.”
Αλιευτικό σκάφος: Θεωρείται κάθε σκάφος που αλιεύει με δίχτυα ή άλλες αλιευτικές συσκευές που περιορίζουν την ικανότητα ελιγμών. Ένα σκάφος θεωρείται αλιευτικό όταν αλιεύει, όταν όμως ταξιδεύει προς το σημείο αλιείας θεωρείται μηχανοκίνητο.
Ακυβέρνητο σκάφος: Θεωρείται κάθε σκάφος που λόγω κάποιας εξαιρετικής περίστασης (π.χ. βλάβης), δεν μπορεί να πραγματοποιήσει τους απαραίτητους χειρισμούς με τον τρόπο που απαιτείται από τους κανονισμούς και επομένως δεν μπορεί να απομακρυνθεί από την πορεία ενός άλλου σκάφους.
Περιορισμένης ικανότητας χειρισμών σκάφος: Θεωρείται κάθε σκάφος που, λόγω των εξειδικευμένων εργασιών που εκτελεί, παρουσιάζει ιδιαιτερότητες στο χειρισμό του.
“Σε περίπτωση που βρεθείτε σε πορεία πιθανής σύγκρουσης με άλλο σκάφος τότε ο τυχόν χειρισμός που θα εκτελέσετε θα πρέπει να είναι σαφής και έκδηλος αλλά και να γίνεται έγκαιρα και σύμφωνα με τους κανόνες που βρίσκονται σε ισχύ.”
Προτεραιότητες μεταξύ ιστιοφόρων
Πριν αναλυθούν οι διάφορες περιπτώσεις προσεγγίσεων ιστιοφόρων, είναι σημαντικό να καταστούν σαφείς οι παρακάτω ορισμοί:
Στην ιστιοπλοϊα θεωρούμε ότι είμαστε δεξήνεμοι όταν δεχόμαστε τον αέρα από την δεξιά πλευρά του σκάφους.
Ενώ αριστερήνεμοι όταν δεχόμαστε τον αέρα από την αριστερή πλευρά του σκάφους.
“Στην ιστιοσανίδα ένας καλός τρόπος για να ξεχωρίζετε εάν είστε δεξήνεμοι ή αριστερήνεμοι είναι από το πιο χέρι είναι πιο κοντά στο άλμπουρο.
Εάν είναι το αριστερό χέρι πιο μπροστά τότε είστε αριστερήνεμοι εάν όχι τότε είστε δεξήνεμοι.”
Μεταξύ ενός δεξήνεμου και ενός αριστερήνεμου σκάφους προτεραιότητα έχει το δεξήνεμο και το αριστερήνεμο οφείλει να δώσει χώρο ή ακόμα περισσότερο να περάσει από την πρύμνη του άλλου σκάφους παραχωρώντας με αυτό τον τρόπο προτεραιότητα.
Στην περίπτωση που έχουμε δύο ιστιοφόρα που δέχονται τον άνεμο από την ίδια πλευρά, τότε το σκάφος που βρίσκεται στην υπήνεμη μεριά (πιο μακριά από τον αέρα), έχει προτεραιότητα.
Κάθε σκάφος το οποίο καταφθάνει κάποιο άλλο οφείλει να δώσει προτεραιότητα και να φυλάσσει το καταφθανόμενο.
“Σε περίπτωση αμφιβολίας για το ποιος έχει προτεραιότητα οφείλετε να φυλαχτείτε από το άλλο πλοίο-σκάφος-ιστιοσανίδα μέχρι να είστε βέβαιοι για το ποια κίνηση είναι ορθή.”
Σύμφωνα με την παρακάτω σειρά το κάθε σκάφος πρέπει να δίνει προτεραιότητα στο αμέσως πιο πάνω στην λίστα:
• Ακυβέρνητο
• Περιορισμένης ικανότητας χειρισμών
• Εμποδιζόμενο από το βύθισμα του
• Ασχολούμενο με την αλιεία
• Ιστιοφόρο
• Μηχανοκίνητο
• Υδροπλάνα
“Σε γενικά πλαίσια ισχύει ότι τα σκάφη με την μεγαλύτερη δυνατότητα ελιγμών παραχωρούν προτεραιότητα στα σκάφη με την μικρότερη.” Όμως….
ΠΡΟΣΟΧΗ! Παρ’ όλο που ένα μηχανοκίνητο σκάφος πρέπει να παραχωρεί προτεραιότητα σε μια ιστιοσανίδα αυτό δεν συμβαίνει πάντα είτε λόγω άγνοιας των κανονισμών, είτε λόγω του ότι ο κυβερνήτης μπορεί να μην αντιληφθεί την επερχόμενη σύγκρουση, είτε ακόμα και λόγω της αδυναμίας γρήγορου χειρισμού λόγω μεγέθους του σκάφους.
Γι’ αυτό είναι πάντα καλό να είμαστε σε ετοιμότητα γνωρίζοντας όμως ταυτόχρονα την απαραίτητη νομοθεσία ώστε να προστατεύσουμε τον εαυτό μας.
ΠΡΟΣΟΧΗ! Αν και η νομοθεσία δεν αλλάζει τακτικά καλό είναι να ενημερώνεστε για πιθανή αλλαγή σε αυτήν. Ενώ ακόμα πρέπει να σημειωθεί ότι οι εκάστοτε αρχές μιας χώρας έχουν την δυνατότητα υιοθέτησης ειδικών (τοπικών) κανονισμών-διατάξεων που μπορεί να υπερισχύουν των ΔΚΑΣ.
Για περαιτέρω πληροφορίες σχετικά με την νομοθεσία μπορείτε να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής στο ακόλουθο λινκ: www.yen.gr
EL 
EN